Interesujące fakty o Delft: królewskie grobowce, błękitna porcelana i „Dziewczyna z perłą”

Delft to miasto silnie związane z panującym do dziś rodem królewskim Oranje-Nassau. Ich związek rozpoczął się w XVI wieku, kiedy Willem van Oranje (Wilhelm Orański), wówczas przywódca ruchu oporu przeciw Hiszpanii okupującej Niderlandy, osiedlił się w Delft. Podczas wojny osiemdziesięcioletniej Delft pełniło jedną z ważniejszych ról, stanowiąc główną siedzibę walczących, a dzięki wytrzymałym murom miejskim pozwoliło odeprzeć atakujących go najeźdźców.

W 1581 r. Holendrzy zdetronizowali króla Hiszpanii i utworzyli Republikę Zjednoczonych prowincji, której stolicą zostało Delft.

Kiedy Willem van Oranje został zastrzelony w korytarzach budynku Prinsenhof (obecnie mieści się tam muzeum), Breda – dotychczasowe miejsce pochówku rodu – znajdowała się wciąż w rękach hiszpańskich. Z tego powodu postanowiono pochować Willema w kościele w Delft, wznoszącym się przy starym rynku, naprzeciwko pięknego ratusza, prezentującego renesansowy niderlandzki styl architektoniczny.

Dziś w Nieuwe Kerk podziwiać można wspaniały grobowiec narodowego bohatera, a jego pochówek zapoczątkował nową tradycję składania szczątków członków rodu Oranje-Nassau właśnie w Delft. Jej kultywowanie odbywa się po dzisiaj, jednak królewska krypta nie jest dostępna dla zwiedzających.

To właśnie z Delft wywodzi się słynna, charakterystyczna, błękitno-biała porcelana (a dokładniej fajans), znana i rozpoznawalna na całym świecie.

Od XVI wieku wyroby z Delft stanowiły tańszą odpowiedź na bardzo modną i drogą porcelanę importowaną z Chin. Koszty wytworzenia fajansu były dużo niższe, a estetyka wyjątkowa, dzięki czemu zyskał on uznanie najpierw oszczędnych, niderlandzkich mieszczan, a następnie reszty świata.

W mieście wybrać się można do oryginalnej fabryki fajansu i dowiedzieć się czegoś więcej na temat jej produkcji. Czasem można tam też trafić na ciekawą wystawę zabytkowych wyrobów. O znalezienie sklepiku z pamiątkami oferującego prawdziwe delfickie fajanse nietrudno, a w Delft napotkać je można na każdym kroku. Nic, tylko kupować!

Z pewnością prawie każdy kojarzy słynny portret „Dziewczyny z perłą” lub pamięta film o tym samym tytule z Colinem Firthem i Scarlett Johansson w rolach głównych. Zarówno jedno, jak i drugie (film przynajmniej w części), powstało właśnie w Delft!

Z tego miasta pochodzi Johannes Vermeer, jeden z najsłynniejszych, obok Rembrandta i Fransa Halsa, niderlandzkich malarzy złotego wieku. Urodził się on w Delft, tam spędził praktycznie całe swoje życie (wyjeżdżał bardzo rzadko i na krótko), tam umarł i został pochowany.

Na jednym z budynków stojących przy rynku Grote Markt zobaczyć można tabliczkę informującą, że w tym domu się wychował. W budynku Gildii św. Łukasza, do której należeli wszyscy najlepsi artyści, mieści się dziś Vermeer Centrum Delft, gdzie można się dowiedzieć wielu ciekawych informacji nie tylko o życiu malarza, ale także o technikach, jakich używał przy tworzeniu dzieł, a nawet zobaczyć w jednym miejscu wszystkie jego dzieła (niestety tylko kopie).

Vermeer pochowany został w 1675 r. w Oude Kerk, drugim najważniejszym kościele w Delft.

XVI i XVII wiek to w Niderlandach okres wielu wojen, miasta więc zbroiły się, jak mogły, by być gotowe do walki. 12 grudnia 1654 roku w prochowni w Delft znajdowało się około 30 ton łatwopalnego prochu. Nie każdy jednak wiedział o jego istnieniu, a ci, którzy taką informację posiadali, nazywali teren dawnego klasztoru Secreet van Holland, czyli sekretem Holandii.

Wraz z rozwojem miasta, założona tam w tajemnicy prawie 20 lat wcześniej prochownia była otaczana coraz większą ilością domów mieszkalnych. Nie byłoby to dla nikogo problemem, gdyby nie grudniowe nieszczęście. 30 ton prochu wybuchło i wysadziło w powietrze część miasta, powodując wiele ofiar śmiertelnych.

Zginęło ponad 100 osób, w tym wybitny malarz i najprawdopodobniej nauczyciel samego Johannesa Vermeera, Carel Fabritius, prawie tysiąc ludzi zostało rannych, a ponad pół tysiąca budynków nie nadawało się już do zamieszkania. Zarówno Oude jak i Nieuwe Kerk w efekcie wybuchu straciły swoje piękne witraże, a sama eksplozja okazała się tak wielka, że słychać ją było wiele kilometrów od miasta.