Pakjesavond, czyli niderlandzkie Mikołajki. Co musisz wiedzieć o tradycji uwielbianej przez najmłodszych?

Tekst po raz pierwszy opublikowano w grudniu 2021

5 grudnia to w Niderlandach dzień niezwykły. To właśnie wtedy do kraju tulipanów przypływa Sinterklaas i wita wszystkie dzieci razem ze swoim wiernym kompanem Czarnym Piotrusiem. Jego pobyt nie trwa krótko, bo zaledwie jeden dzień w danym mieście, więc wieczorem nadchodzi Pakjesavond, czyli w wolnym tłumaczeniu: noc paczek.

Nie trudno domyślić się, że Pakjesavond jest czasem, kiedy niderlandzki Mikołaj zostawia najmłodszym drobne podarki. W zależności od regionu można je znaleźć we wcześniej pozostawionych w kozakach, skarpetach, pod łóżkiem lub pod poduszką. Jest to niesamowita frajda, ale także możliwość zetknięcia się z ważną tradycją kraju.

Postać Sinterklaasa, która sprawiła, że dziś obchodzi się Pakjesavond, wywodzi się od świętego człowieka, osławionego przez kościół katolicki i prawosławny. Mikołaj z Miry żył na przełomie III i IV wieku i w czasie swojego życia, będąc biskupem, pomagał biednym i potrzebującym. To właśnie dlatego ulubieniec dzieci występuje w czerwonych szatach, z mitrą na głowie i pastorałem w dłoni.

Choć legendę Mikołaja przywoływano przez wieki, to pierwsze obchody świąteczne z jego udziałem zanotowano w Niderlandach około XV wieku. To właśnie wtedy osoby majętne wpadły na pomysł, by podzielić się różnego typu datkami z osobami ubogimi. Prezenty wkładano do obuwia ustawianego w kościele,  a następnego dnia (w imieniny św. Mikołaja) potrzebujący mogli odebrać zebrane podarki. 

100 lat później tradycja przekształciła się i obdarowanymi byli już nie tylko ubodzy, ale także dzieci. Zabawa tak bardzo spodobała się zarówno najmłodszym, jak i dorosłym, że niedługo później celebracja tego święta przeniesiona została do domowego zacisza.

Osoby, które przeprowadziły się do Niderlandów z Polski mogą doskonale kojarzyć Pakjesavond i całą tradycję chowania podarków dla dzieci w nietypowe miejsca. Podobieństwa do Mikołajek obchodzonych w kraju biało-czerwonych są nie do ukrycia, a jednak warto podkreślić także różnice. 

Po pierwsze Dzień Mikołaja obchodzi się w Polsce 6 grudnia i jest to data jednolicie obowiązująca w całym państwie. Po drugie ta sama postać wraca jeszcze raz do dzieci, by obdarować je ponownie podczas Bożego Narodzenia. W kraju tulipanów wigilijne prezenty wręcza już nie Sint, a Kerstman.